3.4 Innovatie als middel

Zorggerelateerde innovaties zijn een middel om de doelen van het gezondheidsinformatiestelsel effectief en efficiënt te bereiken en een randvoorwaarde voor toekomstbestendige doorontwikkeling. Het doel is om innovaties te richten op de prioriteiten van het gezondheidsinformatiestelsel. Geadviseerd wordt om een goed fundament te ontwikkelen dat de inzet van innovaties ondersteunt.

Zorggerelateerde innovaties hebben in brede zin betrekking op vernieuwing van interacties en processen. Zo kunnen ze mensen in werk- en opleidingsomgevingen in de zorg verbinden. En ze kunnen als toepassing door middel van nieuwe technologie worden ingezet in het zorgproces en voor secundaire doeleinden. Het is wenselijk dat er een markt en een klimaat is waarin zorggerelateerde innovatie gedijt. 

Zo’n innovatieklimaat is gebaat bij een aantal algemene principes, omdat zonder adoptie hiervan geen innovatie kan ontstaan:

• Financiering en ondersteuning: creëer mechanismen voor financiering en ondersteuning van start tot grootschalige implementatie van succesvolle innovaties, zoals een zorginnovatiefonds. 

• Evaluatie en monitoring: stel systemen op of sluit aan bij bestaande initiatieven om de impact van innovaties op kwaliteit, efficiëntie en patiënttevredenheid te meten en te volgen. 

• Ondersteuning van startups en scaleups: ontwikkel programma's om beginnende en groeiende bedrijven te ondersteunen die innovatieve digitale zorgoplossingen ontwikkelen. Dergelijke programma’s dienen uitgangspunten en (internationale) standaarden op het gebied van inclusief ontwerpen mee te nemen.

• Draagvlak voor gestructureerde aanpak: overweeg of er draagvlak is voor een meer gestructureerde en gestuurde aanpak voor innovatie. Kijk daarbij naar de aanpak in andere landen en andere sectoren. Gedacht kan bijvoorbeeld worden aan de opzet van een landelijke ‘innovatiefunnel’, een mechanisme waardoor een continue stroom van ideeën op gang komt en gescreend worden op levensvatbaarheid.

• Openbaarmaking van inzichten: zorg ervoor dat inzichten uit investeringen in innovatie openbaar beschikbaar zijn en gedeeld kunnen worden met relevante partijen. 

• Zorg voor betere samenwerking: faciliteer samenwerking tussen betrokken partijen, waaronder zorgverleners, zorgvragers en de industrie om innovaties met succes op te schalen. Hier moeten ook middelen voor beschikbaar zijn, voor bijvoorbeeld experimenten en beproevingen.

Er moet actief gestuurd worden op de inzet van arbeidsbesparende en capaciteitsverhogende, digitale en technologische innovaties in het herontwerp van zorgprocessen. De inzet van AI-beslisondersteuning, zorg- en medische servicecentra, en zorgtechnologie om de efficiëntie en kwaliteit van zorg, preventie en welzijn in heel Nederland te optimaliseren, zijn hier goede voorbeelden van. In 2035 moeten dit soort innovaties een volledig onderdeel van zorgprocessen zijn. De evaluatie van de impact van innovaties moet worden voortgezet en zich richten op verdere verbetering van kwaliteit, efficiëntie en patiënttevredenheid.  

Actieve stimulering en inrichting van processen om tot innovatie, opschaling en evaluatie te komen, moeten vanuit de uitgewerkte principes een plaats hebben in bestaande organisaties die zich richten op innovatie in de zorg. Deze innovaties worden ook actief ingebracht in de open Europese markt, zodat Nederlandse leveranciers die hierin participeren ook waarde hiervan ondervinden. Om dit te realiseren is er een flexibele en ondersteunende omgeving voor voortdurende innovatie in digitale zorg nodig, inclusief regelgeving en beleidskaders.  

Vanuit de visie op het gezondheidsinformatiestelsel is het van belang dat innovatie gericht wordt gestimuleerd en dat er middelen zijn om de weg van bedenken naar innoveren mogelijk te maken. Ook hier ligt er een verantwoordelijkheid bij de overheid, over ministeries heen.