Document toolboxDocument toolbox

Vervallen op 14 mei 2022

UC Delen

Inleiding

Op deze pagina staan de stroomdiagrammen van de UC Delen. De use case is een spiegelbeeld van UC Verzamelen. Die spiegeling betekent echter niet dat de rollen van Uitgever en Bron nu omgekeerd worden belegd, dat wil zeggen bij respectievelijk Dienstverlener zorgaanbieder en Dienstverlener persoon. Een dergelijke omdraaiing zou een zwakkere, meer proces-logistiek-georiënteerde regievorm verraden en het initiatief bij de Dienstverlener Persoon, en dus bij de Zorggebruiker, wegnemen. Het MedMij Afsprakenstelsel ondersteunt een sterkere regievorm, waarbij ook in de UC Delen het initiatief bij de Uitgever ligt. In plaats van met een Bron vanwaar de Uitgever gezondheidsinformatie betrekt, heeft hij nu echter te maken met een Lezer waaraan hij zulke informatie ter beschikking stelt. Net zoals de Bron-rol in UC Verzamelen, is de Lezer-rol in deze versie van het MedMij Afsprakenstelsel enkel nog verbonden aan de juridische rol van Dienstverlener zorgaanbieder.

Een tweede voordeel van deze keuze is dat de UC Delen in hoge mate dezelfde opzet kent als de UC Verzamelen. Dat geldt dientengevolge ook voor de respectievelijke use case-implementaties, die dus veel van elkaar kunnen hergebruiken. Dat laat onverlet dat er een aantal wezenlijke verschillen zijn. Op het niveau van Processen en Informatie zijn dat de volgende.

  • Voor de start van de use case zou de Zorggebruiker moeten kunnen volstaan met het aanwijzen van die informatie in zijn Dossier die hij zou willen delen met een nader te benoemen Zorgaanbieder, en er daarbij vanuit mogen gaan dat de Uitgever daarbij weet welke Gegevensdienst daarbij aan de orde is.
  • In tegenstelling tot in UC Verzamelen moet Zorgaanbieder in de gelegenheid worden gesteld om zich al dan niet open te stellen voor ontvangst van de betreffende informatie. De Lezer moet na authenticatie van de Zorggebruiker kunnen bepalen of de betreffende informatie welkom is bij de betreffende Zorgaanbieder. Deze controle op de ontvankelijkheid zal geautomatiseerd plaatsvinden, met het oog op de synchrone gebruikservaring, maar de wijze van implementatie wordt vrijgelaten.
  • Juridisch gezien is er geen expliciete toestemming van de Zorggebruiker vereist aan de Zorgaanbieder voor het mogen ontvangen van de gezondheidsinformatie; die volgt uit de verstrekking door de Zorggebruiker. Er zijn wel toestemmingsvereisten in de relatie Zorggebruiker-Uitgever (inzake het mogen verstrekken van de gezondheidsinformatie), maar daarop ziet reguliere wet- en regelgeving toe. Niettemin wordt er, net als in UC Verzamelen, om een bevestiging gevraagd van de Zorggebruiker.
  • Aan het eind van de use case wordt, indien de Zorgaanbieder ervoor ontvankelijk bleek, de betreffende informatie door de Uitgever geplaatst bij de Zorgaanbieder, via de Lezer. Net zoals in de UC Verzamelen geen nadere eisen worden gesteld aan hoe het ophalen van de informatie door de Bron bij de Zorgaanbieder geschiedt, geldt dat in de UC Delen ook voor de plaatsing. Van belang is slechts dat de Zorggebruiker ervan kan uitgaan dat de Zorgaanbieder kennis kan hebben genomen van de betreffende informatie. Hoe dat wordt geborgd is niet triviaal, maar wordt gelaten aan de voorzieningen die de Dienstverlener zorgaanbieder treft en de Dienstverleningsovereenkomst die hij dienaangaande aangaat met de Zorgaanbieder.

In de platen hieronder staat het stroomdiagram van de use case Delen, in vier perspectieven:

  • het totaalperspectief;
  • het perspectief van de Zorggebruiker;
  • het perspectief van de Uitgever, die onder de hoede van de Dienstverlener Persoon valt. Laatstgenoemde kan deze plaat lezen als zijn verplichte aandeel in de use case Delen;
  • het perspectief van de Lezer, die onder de hoede van de Dienstverlener zorgaanbieder valt. Laatstgenoemde kan deze plaat lezen als zijn verplichte aandeel in de use case Delen.

De stroomdiagrammen tonen allereerst de situatie waarin alle acties slagen tot en met het uiteindelijke delen van de gezondheidsinformatie (de zogenaamde happy flow). De twee oranje banen horen, conform de MedMij-huisstijl, tot het Persoonsdomein, de blauwe tot het Zorgaanbiedersdomein. Menige actie in de stroomdiagrammen is gekleurd weergegeven. De lichtgrijs gekleurde acties vormen samen de autorisatieflow; de zachtgeel gekleurde acties vormen samen de authenticatieflow. In de stroomdiagrammen voor de specifieke perspectieven hebben alleen de acties in de bij dat perspectief horende baan namen. De acties in de andere banen zijn gecomprimeerd en anoniem weergegeven.

Tot slot bespreken we de uitzonderingen op de happy flow. Daarbij werken we alleen vanuit het totaalperspectief.

Totaalperspectief (happy flow)

In elke voltrekking van de in het diagram beschreven flow is steeds sprake van één van elk van de bovenaan genoemde rollen.

De totale procesgang van de UC Delen kent de volgende stappen:

  • De Uitgever presenteert aan de Zorggebruiker de mogelijkheid om te delen.
  • De Zorggebruiker kiest de zorgaanbieder waarmee hij de informatie wenst te delen en de Gegevensdienst. Daarvoor kunnen desgewenst de Gegevensdienstnamen worden gebruikt uit de Gegevensdienstnamenlijst. Het verzoek gaat naar de passende Lezer.
  • De Lezer ontvangt de Zorggebruiker.
  • De Lezer laat de Zorggebruiker zich authenticeren.
  • Wanneer de Zorggebruiker de authenticatie heeft afgebroken geeft de Lezer de mogelijkheid alsnog te authenticeren of de flow af te breken.
  • Dan breekt het moment aan waarop de Lezer op zijn vroegst ervoor instaat dat de Zorgaanbieder voor de betreffende Gegevensdienst überhaupt gezondheidsinformatie van die Persoon wenst te ontvangen, of anders de happy flow afbreekt. Het MedMij Afsprakenstelsel adviseert de ontvankelijkheidsvoorwaarde op het vroegst aangegeven moment van kracht te laten zijn. Vooralsnog staat het MedMij Afsprakenstelsel het toe die voorwaarde op een later moment van kracht te laten zijn, maar niet later dan het laatste in het figuur aangegeven moment.
  • De Lezer vraagt aan de Zorggebruiker of hij de wens bevestigt de informatie te laten verstrekken aan de Zorgaanbieder. De vraag die aan de Zorggebruiker gesteld moet worden in de stap "bevestig" staat op de pagina Bevestigingsverklaring.
  • De Lezer logt die bevestiging en laat de Uitgever weten of die geslaagd is.
  • Voordat de flow dan wordt overgegeven aan de Uitgever zal de Lezer ervoor instaan dat de Zorgaanbieder voor de betreffende Gegevensdienst überhaupt gezondheidsinformatie van die Persoon wenst te ontvangen, of anders de happy flow afbreken.
  • Nu kan de Uitgever de gezondheidsinformatie plaatsen bij de Lezer.
  • Mocht de Gegevensdienst waartoe de Zorggebruiker heeft geautoriseerd uit meerdere Transacties bestaan (zie hiervoor de /wiki/spaces/MMCatalogus/overview), plaatst de Uitgever daarna mogelijk opnieuw bij de Lezer voor de nog resterende Transacties, eventueel na nieuwe interactie met de Zorggebruiker.
  • De Uitgever tekent bij de informatie ook de meta-informatie aan die wordt bedoeld in verantwoordelijkheid 19 van de Processen- en Informatielaag.

Zie 'Overzicht van de architectuur' op de hoofdpagina van Architectuur en technische specificatiesDe ontvankelijkheidsvoorwaarde is een aspect van de regie, niet van de uitwisseling. De voorwaarde geeft de Zorgaanbieder ruimte om deel te nemen in aan de Persoon gegeven regie. Omdat echter bestaande implementatie-architecturen veelal uitwisseling centraal zetten, en niet regie, hebben zij moeite de beschikbaarheidsvoorwaarde in de regiefase te implementeren. Daarom biedt het MedMij Afsprakenstelsel vooralsnog de gelegenheid om deze in de uitwisselingsfase te implementeren. Deelnemers wordt echter aangeraden om, met het oog op de toekomst, in hun implementatie-architecturen een passend onderscheid tussen regie en uitwisseling te maken en de eerste geleding de tweede te laten sturen.

Uitzonderingen (Totaalperspectief)

In onderstaande tabel staan de uitzonderingssituaties beschreven. Alle worden door de Lezer ontdekt. Om te voorkomen dat de Uitgever informatie over het bestaan van behandelrelaties verkrijgt zonder dat (al) bevestiging is gegeven, moet het onderscheid tussen de uitzonderingen 2, 3 en 4 niet te maken zijn door de Uitgever.

nr.uitzonderingactievervolg
UC Delen 1Lezer vindt het ontvangen verzoek ongeldig.Lezer informeert Uitgever over deze uitzondering. Uitgever informeert daarop Zorggebruiker hierover.Allen stoppen de flow onmiddellijk na geïnformeerd te zijn over de uitzondering.
UC Delen 2Lezer kan de identiteit van de Zorggebruiker niet vaststellen.Lezer informeert Uitgever dat delen niet toegelaten wordt.


Allen stoppen de flow onmiddellijk na geïnformeerd te zijn over de uitzondering.

UC Delen 3Lezer stelt op enig moment vast dat betreffende informatie van Persoon bij Zorgaanbieder niet welkom is. Hiervan is in elk geval sprake indien hetzij:
  • er geen behandelrelatie is aan te wijzen als grondslag voor het delen;
  • Zorggebruiker nog geen zestien jaar oud is.

Zie de toelichting op Beschikbaarheids- en ontvankelijkheidsvoorwaarde.

UC Delen 4De bevestiging wordt niet gegeven.
UC Delen 5Lezer kan het antwoord op de bevestigingsvraag niet vaststellen.Lezer informeert Uitgever over deze uitzondering. Uitgever informeert daarop Zorggebruiker hierover.Allen stoppen de flow onmiddellijk na geïnformeerd te zijn over de uitzondering.
UC Delen 6Uitgever kan, zelfs na bevestiging, de gezondheidsinformatie alsnog niet plaatsen bij Lezer.Uitgever informeert daarop Zorggebruiker hierover, met opgave van oorzaak.Mocht gezondheidsinformatie deels wel (geautoriseerd) geplaatst kunnen worden, dan kan de flow dat nog verzorgen.
UC Delen 7Zorggebruiker annuleert het inloggen.Lezer presenteert een annuleringspagina en biedt Zorggebruiker de optie om toch in te loggen.Indien Zorggebruiker kiest niet in te willen loggen, kan het scherm gesloten worden. Zorggebruiker kan er ook voor kiezen toch in te loggen. In dat geval vraagt Lezer weer om credentials.

Op de Applicatielaag zullen, bij de use case-implementatie Delen, deze uitzonderingen opnieuw ter sprake komen, maar nu ook met hun precieze implementatie en formaat van de foutmeldingen.

Of de Zorgaanbieder, in de controle op ontvankelijkheid, zich ontvankelijk verklaart voor de door de Persoon aangeboden gezondheidsinformatie, is om te beginnen een zaak tussen de Zorgaanbieder en Persoon, die daarvoor een behandelrelatie moeten hebben. Gegeven zo'n behandelrelatie is er wetgeving van toepassing op deze ontvankelijkheid (zie Juridisch kader). Daarbinnen is eigen beslisruimte voor de Zorgaanbieder. Omdat Zorgaanbieder en Persoon evenwel geen Deelnemers in het MedMij Afsprakenstelsel zijn, specificeert het MedMij Afsprakenstelsel niet de exacte logica van de beslissing om al dan niet ontvankelijk te zijn voor de gezondheidsinformatie. Om privacy-redenen vereist het MedMij Afsprakenstelsel echter wel dat er een behandelrelatie moet (hebben) bestaan waarbij de betreffende gezondheidsinformatie hoort én dat de Persoon minstens zestien jaar oud is (zie uitzondering UC Delen 3).

Voor het laten delen van gegevens door een minder dan zestienjarige moet toestemming of een machtiging tot toestemming worden verleend door degene die de ouderlijke verantwoordelijkheid of de wettelijke verantwoordelijkheid voor de minder dan zestienjarige draagt. Omdat in dergelijke toestemmingen of machtigingen nog niet is voorzien in deze versie van het MedMij Afsprakenstelsel, kan deze controle vooralsnog als onderdeel van de ontvankelijkheidsvoorwaarde worden opgevat. Wanneer een toekomstige release van het MedMij Afsprakenstelsel wel zulke toestemmingen of machtigingen omvat, zal de leeftijdsvoorwaarde gescheiden moeten worden van de ontvankelijkheidsvoorwaarde.

Perspectief van de Zorggebruiker (happy flow)

De Zorggebruiker moet om te beginnen drie stappen doorlopen: selectie van Zorgaanbieder en Gegevensdienst, inloggen en bevestigen. Eventueel kiest hij daarna voor nadere informatie om te laten plaatsen.

Perspectief van de Uitgever (happy flow)

De Uitgever start de use case door aan de Zorggebruiker de mogelijkheid tot delen te presenteren. Van de Lezer krijgt hij na enige tijd het bericht dat de wens daartoe door Zorggebruiker is bevestigd, waarna hij de gezondheidsinformatie aanbiedt aan de Lezer. De reactie daarop tekent hij aan in het Dossier.

Perspectief van de Lezer (happy flow)

De Lezer regisseert, na ontvangst van het verzoek tot delen, de authenticatie en de bevestiging. Als die geslaagd zijn, logt hij de bevestiging. Uiteindelijk krijgt hij van de Uitgever de gezondheidsinformatie aangeboden ter plaatsing bij de Zorgaanbieder. De Lezer meldt het resultaat daarvan terug.

Vervallen op 14 mei 2022