Probleemstelling

Radiologie-verslagen en andere diagnostische rapporten zijn opvraagbaar vanuit een PGO zodra het verslag is geaccordeerd.

Hierdoor leest de Zorggebruiker mogelijk de uitslag al voor de afspraak met de Zorgverlener. Dit kan leiden tot onduidelijkheid en onrust bij Zorggebruikers. Daarnaast nemen Zorggebruikers hierdoor mogelijk contact op met hun Zorgverlener, waardoor extra afspraken nodig zijn.   

Op dit moment is het probleem beperkt door het zeer kleine aantal gebruikers van PGOs, maar met name radiologen en de FMS geven aan dat zonder disclaimer naar de Zorggebruiker bij de livegang eind januari 2023 vanuit VIPP5 veel extra gesprekken met Zorggebruikers nodig zullen zijn.

Dit probleem speelt waarschijnlijk ook voor Zorgverleners en hun Zorggebruikers in de huisartsenzorg bij de vrijgave van uitslagen vanuit de specialist.

Een belangrijke trend hierin is dat de vertragingstermijn van beschikbaarheid van de uitslagen tot beschikbaarheid voor de Zorggebruiker verkort wordt, waarbij de Patiëntenfederatie en VWS streven naar minimale wachttijd.

Oplossingsrichtingen

In de markt toegepast oplossingsrichtingen

In de zorg worden nu drie soorten oplossingen ingezet voor het probleem.

Informatie beschikbaar na gesprek tussen Zorgverlener en Zorggebruiker

Het zorgproces is zodanig ingericht dat de informatie niet beschikbaar gesteld wordt voordat de Zorgverlener met de Zorggebruiker heeft gesproken. In de GGZ wordt deze oplossing toegepast. Voor medisch specialistische - en huisartsenzorg is dit geen haalbare oplossing gezien de mogelijk ingrijpende wijzigingen in het zorgproces en EPD. Bovendien zou dit een extra administratieve handeling voor de zorgverleners opleveren om te ontsluiten naar een patiëntportaal of PGO.

Deze oplossing is effectief, maar levert wel vertraging op van beschikbaarheid van medische gegevens voor Zorggebruikers in een patiëntportaal of PGO. Dit is niet in lijn met de wens vanuit de Patiëntenfederatie en VWS om deze vertragingstermijn te minimaliseren.

Vertraging van vrijgave van uitslagen

Er wordt in ziekenhuizen via het EPD een vertraging van vrijgave van uitslagen geregeld (vertragingstermijn), waardoor het document na het gesprek tussen Zorggebruiker en Zorgverlener beschikbaar wordt gesteld.

Deze oplossing van een vertragingstermijn wordt voor patiëntportalen breed toegepast vanuit het EPD in ziekenhuizen. Dit geldt voor vrijwel alle Chipsoft ziekenhuizen (met uitzondering van UMCU, NoordWest en mogelijk ook Tjongerschans) en waarschijnlijk ook voor alle EPIC ziekenhuizen (informatie 20 juni 2022, Govert Tukker – LLZ).
Vanuit Het LangeLand Ziekenhuis en Reinier de Graaf Ziekenhuis is een verzoek ingediend bij Chipsoft om dezelfde vertragingstermijn in te bouwen voor vertraging op ontsluiting naar het PGO. Chipsoft heeft begin 2022 aangegeven dat deze functionaliteit niet ontwikkeld zal worden.

De vertragingstermijn biedt geen garantie dat de consultatie tussen Zorggebruiker en Zorgverlener al geweest is, wat versterkt wordt door de trend om deze termijn te verkorten. Vanwege deze beperking hebben veel ziekenhuizen gekozen om naast de vertragingstermijn ook een disclaimer in hun patiëntportaal te tonen (oplossing 2.1.3). In bij voorbeeld het ZGT ziekenhuis wordt alleen de vertragingstermijn toegepast (informatie 16 juni 2022 – Henry Mulder).

Standaard disclaimer in portalen

In portalen van Zorgaanbieders wordt via een standaard tekst (disclaimer) de Zorggebruiker hierop gewezen.

Deze oplossing wordt onder andere toegepast door Het LangeLand Ziekenhuis en het Franciscus Gasthuis. De disclaimer tekst is afgestemd met de Patiëntenfederatie. De toepassing in patiëntenportalen is een bewezen oplossing, zoals het voorbeeld hieronder van het Franciscus Gasthuis. Deze oplossing geeft de Zorggebruiker de juiste informatie om te voorkomen dat ze onvoorbereid uitslagen zouden lezen. Bovendien is er de mogelijkheid om de inzage te annuleren n.a.v. de disclaimer.

Vooraf besproken oplossingsrichtingen

Daarnaast zijn er drie nieuwe oplossingen besproken tussen MedMij, de NVZ en het Langeland Ziekenhuis.

Standaard disclaimer bij de toestemmingsverklaring

Het LangeLand ziekenhuis stelt voor om de disclaimer voor de Zorggebruiker te tonen op de Toestemmingsverklaring tijdens het ophalen van nieuwe zorggegevens bij de Zorgaanbieder.

Het tonen van de disclaimer aan Zorggebruikers op de Toestemmingsverklaring van de Dienstverlener Aanbieder is gezamenlijk ingediend door Het LangeLand Ziekenhuis en Reinier de Graaf Ziekenhuis naar aanleiding van het besluit van Chipsoft om de vertragingstermijn voor de ontsluiting naar het PGO niet te ontwikkelen.

Deze oplossing wordt door MedMij niet gezien als een passende oplossing, aangezien dit afleidt van het doel van dit scherm voor het juridische proces rondom toestemming. Bovendien is het niet mogelijk een afbreekknop / annuleringsknop naar aanleiding van de disclaimer toe te voegen. Daarnaast is dit gezien de toekomstige ontwikkelingen rondom het verlenen van toestemming over meerdere gegevensdiensten geen toekomstvaste oplossing.

Standaard disclaimer bij de Gebruikersvoorlichting

Vanuit MedMij is voorgesteld om disclaimer te gebruiken naar Zorggebruikers, die toegevoegd zou moeten worden aan de verplichte Gebruikersvoorlichting van het PGO.

Het tonen van de disclaimer in de verplichte gebruikersvoorlichting valt binnen de user flow van inloggen in het PGO en niet binnen de flow van het ophalen van informatie bij de zorgaanbieder.

De handhaving op het tonen van de verplichte gebruikersvoorlichting zou bovendien versterkt moeten worden. Het afbreken van het ophalen van gegevens is niet als functie beschikbaar vanuit de gebruikersvoorlichting. Vanuit het Langeland ziekenhuis en de NVZ wordt deze oplossing vanwege deze beperkingen als niet passend gezien.

Standaard disclaimer op de landingspagina

Een alternatief voorstel van MedMij is om de disclaimer toe te voegen aan de Landingspagina van de Zorgaanbieder.

De eerste webpagina van de Dienstverlener Aanbieder na het selecteren van ophalen van informatie bij de Zorgaanbieder vanuit het PGO is de Landingspagina. Deze oplossing sluit goed aan bij de huidige flow en communicatie over de disclaimer in de patiëntportalen, die effectief is.
Op de landingspagina is nog voldoende ruimte om de disclaimer tekst toe te voegen. Er is een standaard tekst beschikbaar die gebruikt wordt in de patiëntportalen, die met de patiëntenfederatie is afgestemd: “Goed om te weten: het kan zijn dat hier uitslagen bij staan die de medisch specialist nog niet met u heeft besproken. Dit gebeurt tijdens het volgende consult.”. Dit zou een generieke tekst voor alle zorgaanbieders kunnen zijn.
De gekozen oplossing zal niet duurzaam toegepast kunnen worden. Vanuit het programma MedElkaar wordt aan een nieuwe oplossing gewerkt, waarbij de Zorggebruiker met één druk op de knop informatie van alle Zorgaanbieders kan ophalen. Hierdoor zouden om gebruiksvriendelijkheid te verbeteren schermen van Zorgaanbieders mogelijk kunnen verdwijnen waaronder de landingspagina.

Gekozen oplossingsrichting

"Omdat in de GGZ het zorgproces is aangepast zodat inzage in uitslagen voorafgaand aan een gesprek tussen Zorggebruiker en Zorgverlener voorkomen wordt (oplossing 2.1.1) en een aantal ziekenhuizen gebruik maken van vertraging via het EPD (oplossing 2.1.2), moet er een keuze worden gemaakt op welke pagina een disclaimer toegevoegd moet worden. Tevens moet de keuze gemaakt worden of de voorgestelde wijziging van het afsprakenstelsel verplicht wordt of optioneel"

De voorgestelde wijziging is anders dan de hierboven beschreven variant. Er wordt al gesproken over het aanpassen van de eisen aan de schermen en hiermee deze minder strikt te maken. In dat kader kan ook gedacht worden aan verzachting van de eisen romdom teksten.

In het afsprakenstelsel versie 1.5 staan de volgende teksten bij de verschillende schermen:

• Toestemmingsverklaring, Landingspagina, Annuleringspagina
  Het is toegestaan zinnen of elementen toe te voegen aan het scherm om te voldoen aan eventuele voorwaarden van een Authenticatieprovider. Dit mag niet ten koste gaan van de focus op de mogelijkheid om hier opnieuw in te loggen.
• Toestemmingsverklaring Abonneren, Bevestigingsverklaring, Beëindigingsverklaring Abonnement Het is toegestaan zinnen of elementen toe te voegen aan het scherm om te voldoen aan eventuele voorwaarden van een Authenticatieprovider. Dit mag niet ten koste gaan van de focus op de toestemming.

In het afsprakenstelsel versie 1.6 staat, bovenop de hierboven genoemde teksten, de volgende tekst bij de op te halen HTML en CSS:

• Deze bestanden beschrijven de tekst en vormgeving van het scherm. Het is niet verplicht deze toe te passen. Het is toegestaan zinnen of elementen toe te voegen aan het scherm.
  

Vanuit de behoefte de schermeisen te verlichten kan gedacht worden om de tekst anders op te stellen voor het toestemmingsscherm:

• Het is toegestaan zinnen of elementen toe te voegen aan het scherm om te voldoen aan eventuele noodzakelijke voorwaarden van andere partijen als bijvoorbeeld Authenticationprovider. Daarnaast mogen extra verbijzonderingen op de toestemming worden beschreven. Deze verbijzonderingen worden door de Persoon geaccepteerd bij het geven van de toestemming. De genoemde toevoegingen mogen niet ten kosten gaan van de focus op het geven van toestemming.