Document toolboxDocument toolbox

(v3.0.1) Overeenkomsten en rechtsrelaties


Overeenkomsten en rechtsrelaties is in deze versie van het afsprakenstelsel gericht op het domein Zorg, omdat dit het enige domein is dat in deze versie van het afsprakenstelsel ondersteund wordt. Zodra een nieuw domein aan MedMij wordt toegevoegd, moet deze pagina herzien worden. Er moet dan een generieke tekst geschreven worden, of er wordt per domein een tekst opgesteld.

MedMij maakt onderscheid tussen het Persoonsdomein (oranje) en het Zorgaanbiedersdomein (blauw). Binnen de context van MedMij valt de verwerking van persoonsgegevens in het Zorgaanbiedersdomein onder de verwerkingsverantwoordelijkheid van de Zorgaanbieder. In dit domein is het verwerken van het BSN is voor de identificatie van personen wettelijk verplicht. In het Persoonsdomein valt de verwerking van persoonsgegevens onder de verwerkingsverantwoordelijkheid van de Dienstverlener Persoon (DVP). De DVP heeft, sec in zijn MedMij rol, geen wettelijke grondslag voor het verwerken van het BSN.

In beide domeinen definieert MedMij een aantal rollen. MedMij verbindt deze rollen, en daarmee de domeinen, door alle voor gegevensuitwisseling benodigde afspraken vast te leggen in deelnemersovereenkomsten en in het MedMij Afsprakenstelsel. Een partij die in MedMij een rol speelt is altijd volledig verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van die rol. Partijen kunnen verantwoordelijkheden niet verschuiven tussen rollen, wel mag gebruik gemaakt worden van onderaannemers (verwerkers). Voor onderaannemers blijft de verantwoordelijke aansprakelijk.

Alle rechtsrelaties zijn privaatrechtelijk van aard en alle deelnemers zijn gebonden aan het Nederlands recht. De figuur hieronder geeft de verschillende rechtsrelaties weer, de relaties en actoren lichten we later in dit hoofdstuk toe. De gebruikte kleuren zijn in lijn met de huisstijl in de architectuur van het MedMij Afsprakenstelsel:

  • in oranje de rollen en relaties in het Persoonsdomein;
  • in blauw de rollen en relaties in het Zorgaanbiedersdomein;
  • in groen de rollen en relaties tussen de twee domeinen.

Het MedMij Afsprakenstelsel waarborgt dat binnen het MedMij-netwerk op een veilige en betrouwbare manier persoonsgegevens en/of gezondheidsinformatie tussen de partijen (zoals Zorggebruikers, dienstverleners en zorgaanbieders) worden uitgewisseld. Om dit te bewerkstelligen behelst het MedMij Afsprakenstelsel informatiestandaarden, technische, organisatorische en juridische afspraken. Als gevolg van het afsluiten van de Deelnemersovereenkomst tussen Dienstverleners en Stichting MedMij - nadat hiertoe de toetredingsprocedure succesvol is doorlopen - worden de Dienstverleners Zorgaanbieder en Dienstverleners Persoon Deelnemer van het MedMij Afsprakenstelsel. Iedere partij die aantoonbaar voldoet aan de afspraken van het MedMij Afsprakenstelsel kan toetreden en Deelnemer worden van het MedMij Afsprakenstelsel. Als onderdeel van het toetredingsproces moeten Deelnemers daarnaast de Zelfverklaring integriteit overleggen. 

Als Deelnemer van het MedMij Afsprakenstelsel committeren partijen zich aan de naleving van de verplichtingen en afspraken die voor hun rol uit het MedMij Afsprakenstelsel voortvloeien. Deelnemers mogen op basis van de Deelnemersovereenkomst hun Diensten leveren aan Gebruikers (personen die een PGO gebruiken, maar ook zorgaanbieders) onder de merknaam MedMij. Om Diensten via het MedMij-netwerk te kunnen leveren zijn Deelnemers toegetreden tot het MedMij Afsprakenstelsel.

De Persoon en de Zorgaanbieder zijn Gebruikers van Diensten van Deelnemers van het MedMij Afsprakenstelsel.

De Deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor het afsluiten van dienstverleningsovereenkomsten met hun Gebruikers. Deelnemers zijn zelf verantwoordelijk voor de veilige en betrouwbare werking van de Diensten die zij aanbieden. Om ervoor te zorgen dat dienstverleningsovereenkomsten tussen de Deelnemers en Gebruikers goed aansluiten op de Diensten die, met inzet van het MedMij-netwerk, worden geleverd, heeft het MedMij Afsprakenstelsel voorbeelden beschikbaar die Deelnemers kunnen gebruiken bij het afsluiten van de dienstverleningsovereenkomst met de Gebruiker. Overige voorbeelden van informatie die via het MedMij Afsprakenstelsel voor Deelnemers beschikbaar zijn:

  • de Gebruiksvoorlichting persoonsdomein,
  • Gebruiksvoorlichting zorgdomein en de
  • Modelverwerkersovereenkomst Zorgaanbieder - Dienstverlener Zorgaanbieder.

De Persoon als Gebruiker heeft vrije keuze welke persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) hij of zij gebruikt. Op de website van MedMij is een lijst met alle Deelnemers gepubliceerd.

Overzicht van partijen en rechtsrelaties

Bij de uitwisseling van (persoons)gegevens en gezondheidsinformatie tussen Gebruikers via het MedMij-netwerk worden verschillende partijen onderscheiden die zich weer in verschillende rechtsrelaties tot elkaar verhouden. In de architectuur en technische specificaties van het MedMij Afsprakenstelsel is uitgewerkt welke rollen de partijen (Gebruikers en Deelnemers) vervullen, de functies die zij op de verschillende architectuurlagen vervullen, en welke gegevens zij met elkaar uitwisselen.

Om de verantwoordelijkheden binnen het proces van de uitwisseling van gezondheidsgegevens binnen het MedMij-netwerk inzichtelijk te maken, nemen we hieronder vanuit juridisch perspectief een overzicht op van de rechtsrelaties tussen de verschillende partijen die een rol spelen binnen het MedMij Afsprakenstelsel. De uitwerking van het MedMij Afsprakenstel gaat uit van de volgende rollen en actoren:

  1. Stichting MedMij als eindverantwoordelijke voor het MedMij Afsprakenstelsel;
  2. de Beheerorganisatie die in opdracht van de Stichting zorgdraagt voor het beheer van het MedMij Afsprakenstelsel; 
  3. de Deelnemer Dienstverlener aanbieder die binnen de kaders van het MedMij Afsprakenstelsel Diensten aanbiedt aan de Zorgaanbieder;  
  4. de Deelnemer Dienstverlener Persoon die binnen de kaders van het MedMij Afsprakenstelsel Diensten aanbiedt aan de Persoon;
  5. de Zorgaanbieder die Diensten afneemt van de Dienstverlener Zorgaanbieder;
  6. de Persoon als Gebruiker die Diensten afneemt van de Dienstverlener Persoon;
  7. de Persoon als Zorggebruiker die gebruik maakt van de diensten van een zorgaanbieder;
  8. de Authenticatieprovider die een Zorggebruiker (Persoon) onder verantwoordelijkheid van een Zorgaanbieder authentiseert, en
  9. De Certification Authority die authenticatiemiddelen verstrekt aan Deelnemers en voor de Stichting MedMij.

Rechtsrelaties MedMij Afsprakenstelsel

Hieronder nemen we het overzicht op van rechtsrelaties tussen de rollen/actoren waarop het MedMij Afsprakenstelsel van toepassing is met verwijzing naar de overeenkomsten in het MedMij Afsprakenstelsel.

Het uitgangspunt van het MedMij Afsprakenstelsel is dat Deelnemers (dus Dienstverlener aanbieder en Dienstverlener Persoon) als tussenpersoon fungeren voor interacties tussen Zorggebruikers en Zorgaanbieders. Dit houdt in dat de Deelnemers in opdracht van respectievelijk de Persoon en de Zorgaanbieder de gegevensuitwisseling tussen de Persoon en de Zorgaanbieder verzorgen. De Diensten die in het kader van deze opdrachtverlening via het MedMij-netwerk worden geleverd bestrijken de contractuele relaties van het MedMij Afsprakenstelsel.  

Rechtsrelaties binnen MedMij 

Type overeenkomst

1. Stichting MedMij - Dienstverlener Persoon

Deelnemersovereenkomst Dienstverlener Persoon

2. Stichting MedMij - Dienstverlener aanbieder

Deelnemersovereenkomst Dienstverlener aanbieder   


De Deelnemersovereenkomst Dienstverlener persoon en de Deelnemersovereenkomst Dienstverlener aanbieder bevatten de basisafspraken tussen Stichting MedMij en de Dienstverlener persoon respectievelijk de Dienstverlener aanbieder. De Deelnemersovereenkomst is voor alle Deelnemers in dezelfde rol gelijk en zorgt ervoor dat Deelnemers gehouden zijn de op hen rustende verantwoordelijkheden te nemen en verplichtingen en afspraken uit het MedMij Afsprakenstelsel zorgvuldig uit te voeren en aantoonbaar na te leven. Ook bindt de overeenkomst Deelnemers aan de besturingsafspraken die noodzakelijk zijn voor het borgen van het vertrouwen in MedMij. Deelnemers mogen binnen MedMij in hun rol alleen Diensten verrichten als zij een Deelnemersovereenkomst hebben gesloten met Stichting MedMij. Het onderlinge vertrouwen tussen partijen bij het gebruik van MedMij is (mede) gebaseerd op de overeenkomsten die Deelnemers en Stichting MedMij hebben ten aanzien van het nakomen van de afspraken in het MedMij Afsprakenstelsel. De Deelnemers zijn verantwoordelijk voor de doorvertaling van de afspraken naar hun klanten (Gebruikers) en eventueel derden (onderaannemers, verwerkers). De Deelnemers zijn, binnen de kaders van het MedMij Afsprakenstelsel, vrij om zelf in een overeenkomst met de Gebruiker nadere afspraken te maken over de inhoud en de omvang van hun dienstverlening.

Overige rechtsrelaties

Hieronder is een tabel opgenomen van mogelijke rechtsrelaties die van wezenlijke invloed zijn op het vertrouwen in een veilige en betrouwbare verwerking van en gegevensuitwisseling via het MedMij Afsprakenstelsel. Onder de tabel zijn deze relaties verder beschreven. Deze rechtsrelaties zijn van belang omdat in het technische ontwerp en de architectuur van het MedMij-netwerk componenten zijn opgenomen waarbij partijen in deze rechtsrelaties een uitvoerende verplichting hebben. Dat betekent dat afspraken tussen deze partijen ook randvoorwaardelijk zijn voor een veilige, interoperabele en betrouwbare gegevensuitwisseling tussen de PGO en de informatiesystemen van de aanbieders. 

Rechtsrelaties die van belang zijn voor MedMij  

Type overeenkomst

I. Stichting MedMij - Beheer /uitvoeringsorganisatie

Opdrachtverlening voor ondersteuning en uitvoering van taken van Stichting MedMij

II. Dienstverlener Persoon –Gebruiker

Dienstverleningsovereenkomst Persoon.

III. Zorgaanbieder - Persoon als Zorggebruiker

Behandelingsovereenkomst

IIV. Dienstverlener Zorgaanbieder – Persoon als Zorggebruiker 

Toestemming (Wabvpz)

V. Zorgaanbieder – Dienstverlener aanbieder

Verwerkersovereenkomst en Dienstverleningsovereenkomst

VI. Zorgaanbieder – Authenticatieprovider

Dienstverleningsovereenkomst

VII. Dienstverlener Zorgaanbieder – Certification Authority

Dienstverleningsovereenkomst

VIII. Dienstverlener Persoon – Certification Authority

Dienstverleningsovereenkomst

IX. Stichting MedMij – Certification Authority

Dienstverleningsovereenkomst


De rechtsrelaties genoemd onder I t/m IX zijn additioneel ten aanzien van de overeenkomsten die moeten worden afgesloten voor toetreding tot het MedMij Afsprakenstelsel maar moeten dus - voor het vertrouwen in een betrouwbare en veilige werking van het MedMij Afspakenstelsel - tussen de betrokken partijen te worden afgesloten. Partijen zijn echter zelf verantwoordelijk voor het afsluiten van deze overeenkomsten. Hieronder volgt een toelichting op de relaties.

I. Stichting MedMij - Beheer

Stichting MedMij heeft een overeenkomst met een of meer Beheerorganisaties. Dit gebeurt op basis van opdrachtstrekking voor ondersteuning en uitvoering van taken voor Stichting MedMij zoals:

  1. De instandhouding van de goede technische werking van de gemeenschappelijke voorzieningen in het afsprakenstelsel.
  2. Het beheer van het MedMij Afsprakenstelsel.
  3. Administratie van Deelnemers
  4. Acceptatie van Deelnemers

II. Dienstverlener Persoon – Gebruiker

De Gebruiker heeft een Dienstverlenersovereenkomst met de Dienstverlener Persoon. Binnen het MedMij Afsprakenstelsel is voor deze rechtsrelatie de Gebruiksvoorlichting persoonsdomein beschikbaar.

III. Zorgaanbieder - Persoon als Zorggebruiker

De Zorggebruiker heeft of had een behandelingsovereenkomst met de Zorgaanbieder en is dus het onderwerp van de dossiervoering van deze Zorgaanbieder.

IV. Zorgaanbieder –Persoon als Gebruiker

De Gebruiker moet toestemming geven aan de Zorgaanbieder voordat de Zorgaanbieder gegevens mag verstrekken aan de Dienstverlener Persoon die betrekking hebben op de Gebruiker.

V. Zorgaanbieder – Dienstverlener Zorgaanbieder

Veelal zullen de Zorgaanbieder en Dienstverlener Zorgaanbieder verschillende partijen zijn waarbij de Zorgaanbieder verwerkingsverantwoordelijk is en de Dienstverlener Zorgaanbieder verwerker. De afspraken rondom de verwerking van persoonsgegevens door een Verwerker moeten geregeld zijn in een schriftelijke overeenkomst tussen Verwerker en Verwerkingsverantwoordelijke. De meeste Dienstverleners zorgaanbieder zullen al een dergelijke verwerkersovereenkomst hebben met de Zorgaanbieder. Voor de specifieke MedMij-aspecten is daarvoor de (v3.0.1) Modelverwerkersovereenkomst te gebruiken. In het geval er al een bestaande overeenkomst is afgesloten tussen Verwerker en Verwerkingsverantwoordelijke kunnen Partijen kunnen ervoor kiezen de specifieke bepalingen in relatie tot de verwerking van persoonsgegevens voor MedMij uit de (v3.0.1) Modelverwerkersovereenkomst te integreren in een bestaande verwerkersovereenkomst of een andere modeloverkomst die veel sectoren hebben. Hierbij valt te denken aan zaken zoals het in opdracht van de verantwoordelijke verwerken van het BSN, het verkrijgen van toestemming van de Persoon voor het verstrekken van gegevens aan een derde partij, namelijk de Dienstverlener persoon, het verwerken van persoonsgegevens ten behoeve van de gegevensuitwisseling (zoals logging) en de verwerking van de betreffende persoonsgegevens zelf.

VI. Zorgaanbieder –Authenticatieprovider

De Dienstverlener Zorgaanbieder moet, ten behoeve van haar dienstverlening aan de Zorgaanbieder, de identiteit van de Gebruiker vaststellen en heeft daarvoor een Authenticatieprovider nodig. De Zorgaanbieder en/of de Dienstverlener Zorgaanbieder kunnen daarvoor een overeenkomst aangaan met een Authenticatieprovider.

VII. Dienstverlener Zorgaanbieder – Certification Authority

Dienstverleners Zorgaanbieder moeten zich kunnen authentiseren bij stichting MedMij en bij Dienstverleners Persoon. Hiervoor moeten zij een authenticatiemiddel (certificaat) van een Certification Authority te betrekken.

VIII. Dienstverlener Persoon – Certification Authority

Dienstverleners Persoon moeten zich kunnen authentiseren bij stichting MedMij en bij Dienstverleners Zorgaanbieder. Hiervoor moeten zij een authenticatiemiddel (certificaat) van een Certification Authority te betrekken.

IX. Stichting MedMij – Certification Authority

Stichting MedMij moet zich kunnen authentiseren bij Dienstverleners Zorgaanbieder en bij Dienstverleners Persoon. Hiervoor moet zij een authenticatiemiddel (certificaat) van een Certification Authority te betrekken.