Releasecyclus

De wijzigingen aan het stelsel vinden zoveel mogelijk plaats aan de hand van een vaste releasecyclus en een releaseplanning met release momenten in april en oktober. Stichting MedMij speelt hierbij een aanjagende en faciliterende rol met een aantal verantwoordelijkheden, namelijk: het samenstellen van samenhangende releases, het ophalen van input bij belanghebbenden, het uitvoeren van impactanalyses, het organiseren van de besluitvorming en de informatievoorziening eromheen en het bewaken van ontwikkelingen in de omgeving (bijvoorbeeld veranderende wetgeving). Ook is zij voortdurend attent op wijzigingen in gebruikte normen en standaarden en heroverweegt in voorkomend geval het hergebruik. 

Jaarlijks stelt Stichting MedMij samen met de verschillende belanghebbenden een releaseplanning op. De releaseplanning bevat een overzicht van geplande releases voor de periode van een jaar, geeft aan wat de belangrijkste voorgenomen wijzigingen zijn per release en duidt per geplande release de mijlpalen van het ontwikkel- en implementatietraject aan. Wijzigingen betreffende de inhoud van het afsprakenstelsel moeten passen binnen deze releaseplanning. De releaseplanning moet op haar beurt weer passen binnen de strategische kaders. Het bestuur van Stichting MedMij stelt de releaseplanning vast.

De wijzigingen aan het stelsel vinden zoveel mogelijk plaats aan de hand van in een vaste releasecyclus. De release cyclus bevat 12 release slots per jaar, waarvan er twee release slots (in april en oktober) voor majors en minors zijn gealloceerd. Stichting MedMij speelt hierbij een aanjagende en faciliterende rol met een aantal verantwoordelijkheden, namelijk:

• het samenstellen van samenhangende releases,
• het ophalen van input bij belanghebbenden,
• het uitvoeren van impactanalyses,
• het organiseren van de besluitvorming en de informatievoorziening eromheen, en
• het bewaken van relevante ontwikkelingen (bijvoorbeeld veranderende wetgeving).

Ook is zij Stichting MedMij voortdurend attent alert op wijzigingen in gebruikte normen en standaarden en heroverweegt in voorkomend zo'n geval het hergebruik.

Jaarlijks stelt Stichting MedMij samen met de verschillende belanghebbenden een release roadmap op. De roadmap bevat een overzicht van geplande releases voor de periode van een jaar en geeft aan wat de belangrijkste voorgenomen wijzigingen zijn per release. Wijzigingen betreffende over de inhoud van het afsprakenstelsel moeten passen binnen deze roadmap. De roadmap moet op haar beurt weer passen binnen de strategische kaders. Het bestuur van Stichting MedMij stelt de roadmap op.

Dakpansgewijze releases

Wanneer een nieuwe release uitkomt van het MedMij Afsprakenstelsel, krijgt:

• de tot dan toe verplichte release de status verouderd, hetgeen wil zeggen dat deze release niet meer actief is;
• de tot dan toe gepubliceerde release de status verplicht. Deze release blijft dus actief, maar verliest haar optionele status;
• de nieuwe release de status gepubliceerd. Deze release wordt dus actief.

Steeds schuift dus de nieuwste release (de gepubliceerde) als een nieuwe dakpan half bovenop de (dan) verplichte. Alleen de bovenste twee dakpannen zijn actief. Hun overlap symboliseert het tegelijkertijd actief zijn op het MedMij-netwerk. Omdat MedMij een vast release-ritme hanteert (van eens per half jaar), is die overlap een halve dakpan groot. Onder de verplichte release liggen de verouderde releases, als inactieve geschiedenis van het MedMij Afsprakenstelsel.

Wanneer een nieuwe release uitkomt van het MedMij Afsprakenstelsel, krijgt:

• de tot dan toe verplichte release de status verouderd, hetgeen wat wil zeggen dat deze release niet meer actief is;
• de tot dan toe gepubliceerde release candidate de status verplicht. Deze release blijft dus actief, maar verliest haar optionele status;
• de nieuwe release candidate de status gepubliceerd. Deze release wordt dus actief.

Steeds schuift de nieuwste release (de release candidate) als een nieuwe dakpan half bovenop de (dan) verplichte versie. Alleen de bovenste twee dakpannen zijn actief. Hun overlap symboliseert het tegelijkertijd actief zijn op binnen het MedMij-netwerk. Omdat MedMij in principe een release-ritme voor majors en minors hanteert (van eens per half jaar), is die overlap een halve dakpan groot. Onder de verplichte release liggen de verouderde releases als inactieve geschiedenis van het MedMij Afsprakenstelsel.

Verschillende typen releases, en correcties

Versienummering van releases

Releases voor het afsprakenstelsel worden als volgt aangeduid:

1. Major releases: releases met grotere (functionele) wijzigingen. Deze releases worden opgenomen in de releaseplanning;
2. Minor releases: releases met twee soorten correctief onderhoud:
   1. Wijzigingen die nodig zijn om een onmiddellijke dreiging voor de continuïteit van of het vertrouwen in het MedMij Afsprakenstelsel/-netwerk af te wenden;
   2. Verbeteringen waarvan de baten van spoedig doorvoeren significant groter zijn dan de implementatie-inspanningen, en die op breed draagvlak onder de deelnemers kunnen rekenen.

De aanduiding van releases is opgebouwd uit drie nummers, namelijk x.y.z (bijvoorbeeld 1.3.2). Bij een major release wordt de combinatie x.y opgehoogd. Daarbij zijn twee opties, ofwel y wordt met een verhoogd waarna z op 0 wordt gezet (bijvoorbeeld van 1.3.2 naar 1.4.0), ofwel x wordt met een verhoogd waarna y en z op 0 worden gezet (bijvoorbeeld van 1.3.2 naar 2.0.0). De keuze hiertussen is afhankelijk van aard en omvang van de release. Bij een minor release wordt z met een verhoogd (bijvoorbeeld van 1.3.2 naar 1.3.3).

Major release vinden twee maal per jaar plaats. De inhoud van een major release wordt  samengesteld op basis van uitgewerkte wijzigingsvoorstellen (RFC's). Minor releases zijn niet bij voorbaat gepland; zij worden alleen indien nodig tussen major releases uitgebracht, op een datum die in overleg met Deelnemers wordt vastgesteld.

Daarnaast kunnen correcties op het MedMij Afsprakenstelsel worden aangebracht zonder dat deze leiden tot een nieuwe release. Deze doen bijvoorbeeld acute reparaties, verwijderen inconsistenties of passen voorbeeldberichten aan. Een correctie tast de juridische en technische strekking van het MedMij Afsprakenstelsel niet aan; waar dit wel het geval zou zijn, vereist de wijziging een nieuwe release. Correcties worden op een aparte pagina in het MedMij Afsprakenstelsel aangegeven. 

Vanuit de NEN 7522-2021 wordt gesteld dat bij de release van een nieuwe versie van het afsprakenstelsel (artefact) deze een unieke identificatie krijgt. De door het ontwikkelteam geclassificeerde wijzigingen bepalen de unieke identificatie van de release. Voor deze unieke identificatie hanteren we SemVer versienummering. Dit is in lijn met Hhet Nictiz gegevensdienstversienummer beleid. 

Definitie compatibiliteit:

Twee versies van het MedMij afsprakenstelsel zijn compatible met elkaar als een implementerend systeem kan overstappen van de ene naar de andere versie of gegevens kan uitwisselen met een systeem dat de andere versie implementeert, zonder dat er aanpassingen nodig zijn en zonder dat er problemen ontstaan door de wijzigingen in de nieuwe versie.

• Als een nieuwe versie compatible is met een eerdere versie, dan wordt er gesproken over backward compatibility.

Algemene Versioneringsregels

Bij het uitwerken van de wijziging wordt een analyse gemaakt om de impact van de wijziging vast te stellen.
Een uitgewerkte wijziging wordt geclassificeerd als major, minor of patch o.b.v. de onderstaande onderdelen:

• of het de uitwisseling beïnvloedt en daarmee niet backward compatible is met het huidige afsprakenstelsel
• of en hoe het de functionaliteit beïnvloedt.
• Het alleen een tekstuele wijziging is zonder functionele invloed.

Een release volgt de wijziging met de hoogste classificatie;

• Een incompatibele wijziging leidt ALTIJD tot een major publicatie
• Een compatibele wijziging KAN, met valide reden, ook tot een major publicatie leiden. (bijvoorbeeld door major impact op de uitwisselingsketen) 

Releases voor het afsprakenstelsel worden als volgt aangeduid:

1. Majors: wijzigingen die invloed hebben op de functionaliteit en niet backward compatible zijn. Deze releases worden opgenomen in de roadmap;
2. Minors: wijzigingen die invloed hebben op de functionaliteit en backward compatible zijn.
3. Patches: Wijzigingen die geen invloed hebben op de functionaliteit en backward compatible zijn

De (SemVer) aanduiding van release versienummer moet de structuur X.Y.Z. hebben, waar X, Y en Z een niet-negatief geheel getal zijn. Voorloopnullen mogen niet aanwezig zijn. X is de major, Y is de minor versie en Z is de patch-versie. Elk element moet numeriek ophogen. Bijvoorbeeld:

• Patch 1.6.0  => 1.6.1
• Minor 1.6.0 => 1.7.0
• Major 1.7.0 => 2.0.0

Hierbij geldt dat de hoogst geclassificeerde wijziging het te wijzigen nummer bepaalt.

Een release candidate bevat ten minste één major wijziging en eventueel ook minors en patches. De inhoud van de nieuwe release candidate wordt samengesteld op basis van uitgewerkte wijzigingsvoorstellen. Majors worden enkel buiten de major release slots gepubliceerd indien noodzakelijk. Echter, in overleg met de belanghebbenden kunnen minors ook tussentijds doorgevoerd worden.

Patches kunnen in het MedMij Afsprakenstelsel worden opgenomen zonder dat deze leiden tot een nieuwe release. Voorbeelden van patches zijn het verwijderen van inconsistenties of het aanpassen van voorbeeldberichten. Een patch heeft geen invloed op de functionaliteit en is backward compatible. Wanneer blijkt dat een patch toch invloed heeft op de functionaliteit, dient de wijziging als minor of major geclassificeerd te worden en als dusdanig behandeld te worden.

Bij major releases legt Stichting MedMij de release eerst voor aan de deelnemersraad, die hierover een zwaarwegend advies afgeeft. Het bestuur is niet gehouden aan dit advies, maar dient het advies van de raad wel serieus te nemen en een afwijking te onderbouwen. De besluitvorming over de release door het bestuur behoeft de goedkeuring van de eigenaarsraad. De eigenaarsraad dient hierbij geïnformeerd te worden over het advies van de deelnemersraad en eventueel over de motivatie van het bestuur om van dit advies af te wijken.

Indien het bestuur van Stichting MedMij wijzigingen eerder wil laten implementeren dan in de releaseplanning mogelijk is, dan kan worden besloten tot invoering middels een minor release. Er wordt dan een tussentijdse release van het afsprakenstelsel gecreëerd die niet eerder was gepland. Bij minor releases is het aan het bestuur of en op welke wijze belanghebbenden worden betrokken bij de totstandkoming. Goedkeuring van de eigenaarsraad en advisering van de deelnemersraad zijn bij een minor release niet noodzakelijk.

Aan de hand van de roadmap worden wijzigingsstukken uitgewerkt. Maandelijks is er een publicatiemoment beschikbaar, hier kunnen uitgewerkte wijzigingen gepubliceerd worden. Is de wijziging geclassificeerd als patch, dan wordt deze direct doorgevoerd op de release candidate en de verplichte versie. Is de wijziging een minor of major, dan wordt tijdens de expertsessies bij de belanghebbenden consultatie gedaan voor de wijziging. Op basis van de bepaalde implementatietijdenmomenten van de wijzigingen wordt een voorstel gedaan voor de volgende release candidate.

Bij major wijzigingen legt Stichting MedMij de voorgestelde release candidate eerst voor aan de deelnemersraad, die hierover een zwaarwegend advies afgeeftmag afgeven. Het bestuur is niet gehouden aan dit advies, maar dient het advies van de raad wel serieus te nemen en een afwijking te onderbouwen. De besluitvorming over de nieuwe release door het bestuur behoeftheeft de goedkeuring van de eigenaarsraad nodig. De eigenaarsraad dientmoet hierbij geïnformeerd te worden over het advies van de deelnemersraad en eventueel over de motivatie van het bestuur om van dit advies af te wijken.

IndienAls het bestuur van Stichting MedMij minors eerder wil laten implementeren dan het beoogde major release slot, dan kan in overleg met het bestuur en de belanghebbenden worden besloten de minors op één van de reguliere release slots tussentijds door te voeren. Bij een minor release zijn goedkeuring van de eigenaarsraad en advisering van de deelnemersraad niet noodzakelijk.

Implementatie releases

Zodra het besluit over een release van het afsprakenstelsel is genomen, bepaalt Stichting MedMij in overleg met de deelnemers en eigenaren welke aanpak de minste impact en verstoringen veroorzaakt. Ook maakt de stichting de afweging of releases in productie naast elkaar kunnen bestaan en of deelnemers op enig moment meerdere releases moeten ondersteunen. Voor de implementatie van de release zijn de data in de implementatieplanning bij de release leidend. Afhankelijk van het soort release kan een implementatietermijn van toepassing zijn.

Stichting MedMij is ervoor verantwoordelijk dat het change- en releaseproces volgens afspraak wordt uitgevoerd, de planning te monitoren op risico's voor de afgesproken ingebruiknamemomenten, en waar nodig te escaleren op het juiste niveau. Ook zorgt zij voor een gestructureerde doorvoering van aanpassingen in de documentatie en het publiceren van een nieuwe release van het afsprakenstelsel (minimaal in de vorm van een pdf voor de administratie van deelnemers).

Als Stichting MedMij besluit tot een nieuwe release van het afsprakenstelsel, dan bepaalt zij samen met de deelnemers en de eigenaren bepaalt welke aanpak de minste impact en verstoringen veroorzaakt. Ook maakt de stichting de afweging of releases in productie naast elkaar kunnen bestaan en of deelnemers op enig moment meerdere releases moeten ondersteunen. Voor de implementatie van de release zijn de data in de implementatieplanning bij de release leidend. Afhankelijk van het soort release kan een implementatietermijn van toepassing zijn.

Stichting MedMij is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het change- en releaseproces volgens afspraak, het monitoren van de planning op risico's voor de afgesproken ingebruiknamemomenten, en waar nodig escalatie op het juiste niveau. Ook zorgt zij voor een gestructureerde doorvoering van aanpassingen in de documentatie en de publicatie van een nieuwe release van het afsprakenstelsel (minimaal in de vorm van een pdf voor de administratie van deelnemers).