Principes

Informatieregie

IP

Informatieregieprincipes gaan over de aard van de regie die een burger kan voeren over de uitwisseling van gezondheidsgegevens.

Neutraliteit

NP

Neutraliteitsprincipes gaan over aspecten waarbij het Afsprakenstelsel geen nadere beperkingen wil toevoegen aan wat in andere toepasselijke kaders al is voorzien.

Speelveld

SP

Speelveldprincipes gaan over de landelijke rol van Mitz en de rol van het Afsprakenstelsel.

Ontwikkeling

OP

Ontwikkelingsprincipes gaan over de wijze waarop het Afsprakenstelsel zich ontwikkelt en hoe die ontwikkeling wordt gestuurd.

#

Titel

Omschrijving

Rationale

Implicatie

Referentie

Informatieregie

IP1

Vrijwillig

Het gebruik van Mitz door zorgaanbieders is vrijwillig.

Mitz is geen door de overheid verplichte publieke voorziening. Deelname is niet wettelijk verplicht, maar vrijwillig en moet vanzelfsprekend zijn door de geboden functionaliteiten.

Deelname op basis van vrijwilligheid, geen verplichtingen aan deelnemers afdwingen.

Een zorgaanbieder kiest zelfstandig om aan te sluiten op Mitz. De zorgaanbieder zal zelf de patiënt hierover informeren.

Een zorgaanbieder kan zelf besluiten voor welke uitwisselingen Mitz geraadpleegd wordt. 

Niet iedere zorgaanbieder sluit aan op Mitz, hierdoor ontstaat een hybride situatie. De zorgaanbieder zorgt ervoor dat de beheerder van het uitwisselingssysteem weet voor welke uitwisselingen Mitz wordt gebruikt.

IP2, IP3

IP2

Gebruiksgemak

Mitz zorgt voor gebruiksgemak voor de burger en zorgaanbieder bij het beheer van toestemmingskeuzes.

Een voorziening wordt alleen gebruikt door burgers en zorgaanbieders als deze werkt en gebruiksvriendelijk is: één plek, toepassingen die begrijpelijk zijn en het bieden van de mogelijkheid tot integratie in het zorgproces.

Zorgen voor een duidelijke, eenduidige interface voor zowel het vastleggen als opvragen van toestemmingen en het aanbieden van functionaliteiten, waardoor leveranciers en zorgaanbieders de voorziening kunnen integreren in het zorgproces.

IP1, IP3, IP4, IP5.

IP3

Eén plek

Eén website waar burgers zelf toestemmingen kunnen vastleggen en beheren.

Om te voorkomen dat op meerdere plekken toestemmingen worden gegeven en beheerd voor zorgaanbieder-zorgaanbieder communicatie, streeft Mitz naar het bieden van één plek waar toestemmingen vastgelegd kunnen worden voor het opvragen van gegevens. Deze plek kan benaderd worden vanuit andere omgevingen (bijvoorbeeld patiëntportalen of elektronische patiëntendossiers).

Leveren van een website die op verschillende manieren benaderd of aangeroepen kan worden, maar in essentie altijd de plek is waar toestemmingen vastgelegd en beheerd worden voor zorgaanbieder-zorgaanbieder communicatie.

IP4

Begrijpelijk en rechtsgeldig

De mogelijkheden voor toestemming zijn begrijpelijk voor burgers en rechtsgeldig voor zorgaanbieders.

Wetgeving rondom informatie-uitwisseling en toestemming is complex. De WGBO, AVG , Wabvpz en Wegiz zijn vertaald naar voor de burger en zorgaanbieder begrijpelijke toestemmingsmogelijkheden. Hierdoor kan de burger de juiste toestemmingskeuzes maken.

Vertaling van de wetgeving in eenduidige, begrijpbare, duidelijk leesbare toestemmingsmogelijkheden. Voorzien in voorlichting, informatiemateriaal en uitleg van de werking van de voorziening.

Het ontwerp, de ontwikkeling en het beheer van Mitz wordt voortdurend getoetst door deskundige juristen, op de vraag of de gehanteerde toestemmingskeuzes rechtmatig zijn.

Toestemmingsmogelijkheden moeten up-to-date blijven met de geldende wetgeving en deze moeten blijven aansluiten bij professionele afspraken en informatiestandaarden.

IP5

Regie

De regie over de toestemmingskeuzes die nodig zijn voor elektronisch delen van medische gegevens, ligt bij de burger.

Conform geldende wetgeving is er bij de elektronische uitwisseling van medische gegevens in sommige situaties een uitdrukkelijke toestemming van de burger vereist. Die heeft daarmee de regie over deze uitwisselingen. Een gebruiksvriendelijke, begrijpelijke, eenduidige plek om toestemmingskeuzes vast te leggen en te beheren zorgt ervoor dat de burger deze regie kan nemen.

Borgen dat de burger te allen tijde de regie houdt over de toestemmingskeuzes en deze rechten ook kan uitoefenen. 

IP2, IP3, IP4

IP6

Integratie

Raadpleging van Mitz is geïntegreerd in het zorgproces en mag niet verstorend zijn.

Een goede integratie van het toestemmingsproces in het zorgproces zorgt ervoor dat zorgaanbieders snel en adequaat kunnen beschikken over de vastgelegde toestemmingskeuzes van hun patiënten of deze alsnog kunnen uitvragen en registreren.

Zorgaanbieders kunnen in samenspraak met hun leveranciers afspreken onder welke voorwaarden het controleren van een toestemmingskeuze geautomatiseerd kan plaatsvinden. 

IP2, IP7, IP8

IP7

Direct

Vastgelegde toestemmingskeuzes zijn direct beschikbaar.

Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat vastgelegde toestemmingskeuzes direct doorgevoerd, zichtbaar en beschikbaar zijn voor de Mitz gebruikende zorgaanbieders. 

Gegevens die niet beschikbaar zijn vanwege een ontbrekende toestemming, zijn direct na vastlegging van een toestemming in Mitz beschikbaar; indien de systemen van de zorgaanbieders dit ondersteunen. Ook als een dossierhoudende zorgaanbieder die Mitz gebruikt, gesloten is op het moment dat er een toestemming vastgelegd wordt. Bijvoorbeeld in de nacht, de avond, het weekend of tijdens vakantie. Door de controle van de toestemmingskeuze geautomatiseerd via Mitz te doen, kan dit worden gerealiseerd.

IP3, IP5

IP8

Mandaat

De zorgaanbieder waarmee de patiënt een behandelovereenkomst heeft, mag voor deze patiënt toestemmingskeuzes vastleggen.

De zorgaanbieder die een patiënt behandelt, heeft soms behoefte aan patiëntgegevens die bij andere zorgaanbieders aanwezig zijn. Indien de patiënt geen toestemming heeft gegeven aan die andere zorgaanbieders, kan de patiënt deze toestemming alsnog ter plekke (laten) vastleggen in Mitz. 

Er is voorzien in functionaliteiten om zorgaanbieders via hun eigen systeem of via een portaal alsnog op verzoek van hun patiënt toestemmingskeuzes te laten vastleggen, waarna de toestemmingskeuze direct beschikbaar is.

IP6, IP7

IP9

Privacy en informatie-beveiliging

De privacy van alle gebruikers en de informatiebeveiliging is gewaarborgd.

Privacy en informatiebeveiliging zijn randvoorwaardelijk en worden voorgeschreven door wet- en regelgeving. Privacy-by-design en security-by-design vormen het uitgangspunt bij het ontwerp. De zorgvuldige balans die in wet- en regelgeving bestaat is het startpunt voor de architectuur.

Alle gegevens in Mitz worden op basis van een pseudoniem (zonder BSN) en versleuteld opgeslagen.

Er wordt minimaal uitgegaan van de bestaande kaders NEN 7510, 7512 en 7513.

Mitz draagt zorg voor voldoende expertise op het gebied van privacy en informatiebeveiliging (o.a. information security officer) en stelt privacy- en informatiebeveiligingseisen aan aansluitende partijen.

Alleen de noodzakelijke gegevens worden verwerkt in de toestemmingsregistratie.

IP10

Bron

Mitz is de bron van vastgelegde toestemmingskeuzes: de laatste keuze is geldig. 

Het streven is dat de toestemmingskeuzes van de burger op één plek worden vastgelegd en opgeslagen, zodat er één bron is waar alle gebruikers de toestemmingen kunnen beheren en raadplegen m.b.t. het opvragen van gegevens.

Een zorgaanbieder kan toestemmingskeuzes opvragen bij Mitz om op basis daarvan gegevens ter beschikking te stellen.

Zorgaanbieders kunnen de toestemmingen in Mitz geautomatiseerd raadplegen en burgers kunnen, eventueel met een zorgaanbieder, hun toestemmingsprofiel raadplegen via MijnMitz.nl. 

IP3

IP11

Transparantie

Mitz geeft transparantie aan de burger over diens toestemmingskeuzes en het gebruik ervan door zorgaanbieders.

Met Mitz krijgt een burger meer zeggenschap over de uitwisseling van medische gegevens door het beheer van toestemmingen op één plek en via één overzicht te regelen. Daarnaast biedt Mitz ook transparantie over het gebruik van deze toestemmingen. Iedere zorgaanbieder die in het kader van een elektronische uitwisseling de toestemming in Mitz controleert, wordt gemeld aan de burger.

Mitz zorgt ervoor dat iedere raadpleging van Mitz door een zorgaanbieder voor de patiënt zichtbaar is. 

Neutraliteit

NP1

Onafhankelijk

Alle zorgaanbieders moeten Mitz kunnen gebruiken, onafhankelijk van de systemen die ze hebben.

Mitz is ontworpen om zorgbreed ingezet te worden. Dat betekent dat alle categorieën zorgaanbieders met al hun verschillende systemen voor dossiervoering en elektronische uitwisseling moeten kunnen aansluiten op Mitz.

Mitz is technisch en organisatorisch koppelbaar met verschillende systemen en stelt duidelijke eisen aan de organisatie, koppelvlakken en de berichten die over deze koppelvlakken gaan.

IP1 NP3

NP2

Autorisatie van zorgaanbieders

Zorgaanbieders zijn verantwoordelijk voor de juiste autorisatie van zorgverleners die op basis van toestemmingen in Mitz gegevens uitwisselen. 

De identificatie, authenticatie en autorisatie van zorgaanbieders (en hun medewerkers) voor het elektronisch uitwisselen van medische gegevens, ligt bij de zorgaanbieder. 

Aangesloten deelnemers moeten zich conformeren aan het Afsprakenstelsel en worden daarop getest, geaccepteerd en periodiek geaudit.

NP3

Standaarden

De architectuur van Mitz sluit zoveel mogelijk aan bij (inter)nationale standaarden.

Open internationale standaarden worden breed gedragen en zullen in samenhang met nieuwe standaarden blijven werken. De zorg is internationaal en de leveranciers van informatietechnologieën kunnen internationaal producten en diensten leveren.

De afhankelijkheid van leveranciers dient zo beperkt mogelijk te zijn.

De architectuurkeuze is niet gebaseerd op maar één techniek.

Er moet per usecase gekeken worden naar wat mogelijk is, uitgaande van vorige principes en al in gebruik zijnde standaarden.

Deze architectuur moet implementeerbaar zijn in de Nederlandse setting door meerdere leveranciers.

Indien nodig kan er gebruik gemaakt worden van nationale extensies of kunnen nationale extensies ontwikkeld worden.  

NP1

Speelveld

SP1

Afnemers

De primaire afnemers van Mitz zijn de zorgaanbieders.

De zorgaanbieders brengen de toestemmingsregistratie en -controle onder bij Mitz. Hiermee wordt de zorgaanbieder ontlast in de administratieve taken.

De zorgaanbieders die Mitz willen gebruiken, sluiten met Mitz een overeenkomst.

Zorgaanbieders zorgen voor een technische aansluiting op Mitz, waarbij gebruik gemaakt kan worden van diensten van derden.

NP1, NP2

SP2

Categorieën van afnemers (zorgaanbieders)

Een burger kan toestemmingskeuzes voor elke (categorie van) zorgaanbieder(s) vastleggen. 

Als een burger op één plek al zijn toestemmingskeuze moet kunnen vastleggen, dan dienen alle categorieën van zorgaanbieders  ondersteund te worden. 

De landelijke codelijst met zorgaanbiedercategorieën die Nictiz beheert, is uitgebreid zodat er een zorgbrede dekking is. De mapping op deze codes wordt via Vektis naar het zorgaanbiederadresboek (ZORG-AB) gedaan.

Iedere zorgaanbieder moet in één van die categorieën geplaatst kunnen worden. 

SP3

Naleving

Afspraken worden aantoonbaar nageleefd en gehandhaafd.

Door naleving en handhaving van afspraken blijft de keten functioneren.

Deelnemers aan het Afsprakenstelsel testen en accepteren bij aansluiting en periodieke audits voorzien in de naleving van het Afsprakenstelsel.

SP4

Wet- en regelgeving

Mitz voldoet aan wet- en regelgeving en zal daar aan blijven voldoen.

De wet- en regelgeving rondom toestemming is complex en zorgaanbieders kunnen ontzorgd worden door Mitz te gebruiken. Bij wijziging van het wettelijk kader zal Mitz de zorgaanbieder blijven ondersteunen in het vaststellen of er een rechtsgeldige toestemming is geregistreerd.

Het wetgevingskader wordt meegenomen in het Afsprakenstelsel.

In het Afsprakenstelsel worden eisen opgenomen voor de deelnemers met betrekking tot het blijven voldoen aan wet- en regelgeving en de verantwoording daarvan naar Mitz. 

SP3

SP5

Beheer

Deelnemers aan het Afsprakenstelsel zorgen voor samenhang in de inrichting van het beheer van Mitz en de aangesloten systemen.

De beschikbaarheid voor burgers en zorgaanbieders dient gewaarborgd te zijn. Dit vraagt afstemming en samenhang in de beheeractiviteiten.

De Mitz-beheerorganisatie maakt duidelijke afspraken met deelnemers aan het Afsprakenstelsel.

Ontwikkeling

OP1

Stelselfuncties

Mitz maakt gebruik van noodzakelijke en beschikbare stelselfuncties. Indien niet beschikbaar en wel noodzakelijk, zal Mitz deze functies (tijdelijk) zelf invullen.

Mitz gebruikt bestaande diensten en voorzieningen uit hoofde van kostenefficiency en kwaliteit.    

Het gaat bijvoorbeeld om:

• authenticatiediensten voor burgers en zorgaanbieders

• een landelijk zorgaanbiedersadresboek

• t.z.t. voorzieningen om (wettelijke) vertegenwoordiging te regelen

De beheerder van Mitz zorgt voor aansluiting op deze diensten en voorzieningen en organiseert de bijbehorende (verwerkings-) verantwoordelijkheden.

OP2

Adoptiegraad

De Mitz-voorziening groeit mee met de adoptiegraad en regiebehoefte van burgers en zorgaanbieders.

De zorg heeft baat bij een landelijk beschikbare, goed toegankelijke en zorgbrede toestemmingsvoorziening. Hoe hoger de adoptiegraad bij burger en zorgaanbieder, hoe meer toestemmingskeuzes er geregistreerd zijn. Mitz dient de ontwikkelingen hierin te volgen en daarop te anticiperen.

Mitz zal inspelen op de behoefte van burger en zorgaanbieder en actief zorgen voor een hoge adoptiegraad. De behoefte van de burger aan regie kan groeien of meer divers worden, daar moet Mitz op anticiperen.

OP3

Doorontwikkeling

De ontwikkeling van de voorziening geschiedt in samenwerking met de verschillende stakeholders.

Gewenste functionaliteiten die vanuit burgers en zorgaanbieders naar boven komen, zullen in samenwerking met de deelnemers op haalbaarheid worden getoetst en op de roadmap voor doorontwikkeling worden geplaatst.

Deelnemers hebben inspraak in de doorontwikkeling van Mitz, waardoor gewenste functionaliteiten die breed worden gedragen worden doorgevoerd.

Zie ook 2. Governance